Z okazji Europejskiego Dnia Walki z Czerniakiem zachęcamy do kontroli znamion skórnych. Podpowiadamy na co zwrócić uwagę. To ważne, zwłaszcza przed zbliżającym się okresem wakacyjnym.

Czerniak jest obecnie najczęściej występującym nowotworem u osób w wieku 24-40 lat. W Polsce rozpoznaje się go zbyt późno, dlatego 1 na 3 pacjentów umiera z powodu tej choroby. Tymczasem wcześnie wykryta daje 97% szans na całkowite wyleczenie.

Czerniak jest nowotworem złośliwym skóry. Wywodzi się z melanocytów, czyli komórek wytwarzających melaninę – barwnik, który sprawia, że skóra ciemnieje w kontakcie z promieniowaniem UV (np. słonecznym czy w solarium).

Czerniak najczęściej pojawia się na skórze, ale występuje także na ustach, nosie czy gałce ocznej. Znamię może być nowe lub powstałe z już istniejącego znamienia pod wpływem słońca lub światła UV w solariach. 

Dla czerniaka charakterystyczny jest szybki wzrost i wczesne liczne przerzuty, trudne w leczeniu farmakologicznym. Zwykły pieprzyk może zmienić się w czerniaka w ciągu kilku miesięcy i rozwijać się w głąb skóry. Czerniak przedostając się do całego organizmu, może zająć kolejne organy, jak wątrobę, płuca czy mózg. 

W Polsce rokrocznie notuje się ok. 2500–3000 zachorowań na czerniaki, z czego około 1500 wykrywanych jest w stadium zaawansowanym lub rozsianym. Szacuje się, że liczba czerniaków podwaja się co 10 lat. 

• o jasnej karnacji, rudych lub blond włosach, niebieskich oczach, licznych piegach;
• o dużej liczbie znamion barwnikowych, znamion w miejscach drażnienia;
• które doznały oparzeń słonecznych, zwłaszcza w dzieciństwie;
• słabo tolerujące słońce, opalające się z dużym trudem lub wcale;
• przebywające w pełnym słońcu dłużej niż godzinę dziennie;
• u których w rodzinie występowały przypadki czerniaka lub innych nowotworów skóry;
• korzystające z solarium.

Cechy charakterystyczne, które pomagają w rozpoznaniu czerniaka, określane są za pomocą kryteriów ABCDE:

A – asymetria, np. znamię „wylewające” się na jedną stronę

B – brzegi poszarpane, nierównomierne, posiadające zgrubienia

C – czerwony, czarny, niejednolity kolor

D – duży rozmiar, wielkość zmiany powyżej 6 mm

E – ewolucja, czyli postępujące zmiany zachodzące w znamieniu

Wszystkie znamiona, narośla, pieprzyki, które kwalifikują się do jednego z punktów ABCDE lub budzą niepokój powinny zostać zbadane przez lekarza dermatologa lub chirurga-onkologa i w razie wątpliwości wycięte. Badanie przeprowadzane u specjalisty jest szybkie, bezbolesne i nieinwazyjne.

! W przypadku zaobserwowania niepokojących znamion należy udać się do lekarza. W naszym Szpitalu leczeniem czerniaków zajmuje się Poradnia Chirurgii Onkologicznej, do której należy się zarejestrować na podstawie skierowania od lekarza POZ lub dermatologa. Szczegółowe informacje na temat Poradni znajdą Państwo w linku https://bieganski.org/pl/news/789,21. 

• Nie dopuszczać do oparzenia skóry spowodowanego promieniowaniem UV: ograniczać ekspozycję na słońce, stosować nakrycia głowy i okulary z filtrem UV, chronić całe ciało kremem z odpowiednim filtrem. 
• Nie korzystać z solariów.
• Kontrolować skórę całego ciała. 

 

Źródło – https://www.gov.pl/…/wss…/dzien-walki-z-czerniakiem-2021